Bilgisayar olimpiyatı çalışmalarının başlangıcında öğrencilere Temel
Matematik ve ÖSS Matematiği anlatılır. İyi bir Matematik alt yapısından
sonra bilgisayar olimpiyatı çalışmaları başlar. C/C++ programlama
dilleri çok iyi düzeyde öğretilir. Veri yapıları ve Algoritmalar dersi
ilerleyen zaman içerisinde anlatılır ve bu konularda bolca uygulama
yapılır.
İleri Bilgisayar eğitimini tamamlayan öğrenci, öğrendiği konulara
ait İngilizce kaynakları Uluslar arası olimpiyata yönelik olarak
çalışır.
Bilgisayar Olimpiyat Çalışmalarının İçeriği Nedir?
Bilgisayar olimpiyatının içeriğini yüzdelik dilime göre şu şekilde oranlayabiliriz:
Matematik (ÖSS Matematiği, Analitik Geometri): %40
Bilgisayar bilgisi (C/C++ parogramlama, veri yapıları, algoritmalar): %30
Pratik Zeka (Alternatif düşünebilme, algoritma geliştirebilme): %30
Bilgisayar Olimpiyatı Sınavının içeriği nedir ?
Ulusal Bilgisayar Olimpiyatları'na katılmak için ilk etapta bir
bilgisayar programlama dili bilmek gerekmiyor. Sınavın çoktan seçmeli
test biçiminde olan birinci aşaması genelde 50 sorudan oluşmakta olup
daha çok analitik yetenekleri ölçmeyi hedefleyen genel yetenek
sorularından oluşuyor. Az sayıda olmak koşuluyla bilgisayar bilgisini
ölçen sorular da bulunmaktadır. Bu soruların sayısı 10-12 civarındadır.
Birinci aşama sınavını kazananlar, yapılan yönlendirmelerle,
hazırlık kamplarında Tübitak tarafından görevlendirilmiş Öğretim Üyeleri
, çalıştırıcıları ve belletmenleri yardımıyla programlama diline
ilişkin eğitim görürler. Bu sayede, Bilgisayar olimpiyatlarına düşünsel
yatkınlığı ve yeteneği yüksek bireyler seçilmektedir. Özetle, Bilgisayar
Olimpiyatı bilgiden daha çok yetenek gerektiren bir olimpiyat türüdür.
Bilgisayar Olimpiyatında Neler Öğrenilmez?
Bilgisayar olimpiyatı, öğrenciler tarafından genelde yanlış
tanınmaktadır. Bu branşta nelerin öğrenileceğinden önce nelerin
öğrenilmeyeceğini belirtmekte fayda vardır:
Oyun
Chat, MSN
Hacker'lık, Cracker'lık,
Bilgisayar tamirciliği
Windows XP, Word, Excel, PowerPoint
Facebook.Twitter
Web sayfası tasarlama
Grafikerlik (PhotoShop, Flash v.s.)
Operatörlük (10 parmak klavye kullanımı)
Bilgisayar Olimpiyatı Çalışmalarının Öğrencilere Ne tür Faydalar Sağlar?
Lise eğitiminin ilk yıllarında ÖSS Matematik konularının öğrenilmesi,
Öğrenciler henüz lisedeyken bilgisayar bilimleri ve
mühendisliği konusunda ileri akademik bilgiler kazanarak, bu
birikimlerini gerçek hayatta pratiğe dökme şanslarını yakalayabilmeleri,
Şimdiden problem tanıma ve çözmede, analitik düşünmede,
fikirsel üretkenlikte, sistemli ve verimli çalışmada kendilerini
kanıtlayarak daha ileriye gitmek için hazır olduklarını
gösterebilmeleri,
Çözüm tekniklerinin geliştirilmesi konusunda tecrübe edinilmesi,
Çalışma disiplini kazanılması,
Bilgisayar Bilimleri ile ilgili akademik düzeyde bilgiler edinilmesi,
Başarılı insanlarla bir arada olma,
Alınılan başarılarla ÖSS'de ek puan kazanma,
(Uluslararası olimpiyatlarda alınan herhangi bir madalya ile
Türkiye'deki istediğiniz üniversitenin bilgisayar mühendisliği veya
ilgili bölümlerine sınavsız girme hakkını kazanabilirsiniz)
Henüz 15,16,17 yaşlarında iken profesör, doçent, doktor gibi akademik kariyere sahip insanlarla görüşme,
Ülkemizi temsil için yurt dışına gitme imkânını kazanma.
Uluslararası Olimpiyatlarda derece alan öğrencilere plaket, madalya
ve para ödülü verilmektedir. Ayrıca olimpiyat takımlarına seçilen
öğrenciler ÖSS'ye girdikleri yıl, bir defaya mahsus olmak üzere
uluslararası yarışmada aldıkları derecelerle orantılı ek katsayı
uygulamasından; bu olimpiyatlarda altın, gümüş ve bronz madalya
kazananlarsa üniversitelere sınavsız yerleştirme olanaklarından
yararlanabileceklerdir.
Sonuç olarak bilim olimpiyatlarının amacı, genç yeteneklerimizi
tespit ederek geleceğin bilim insanlarını yetiştirmek, bilimsel
düşünmeyi öğretmek, onları ilgi ve beceri alanlarının temel bilgileriyle
donatmak, duygu ve düşünce dünyalarını da ihmal etmeden en güzel
şekilde geleceğe hazırlamaktır. Ayrıca araştırmacı ruhlu, soran ve
sorgulayan, çalışan, düşünen, üreten, paylaşan; "Türkiye İçin Dünya İle
Yarışan" evrensel ahlâki değerlere sahip bir nesil yetiştirmek
olimpiyatın diğer bir amacıdır.
Üniversiteye Girişte Hangi Bölümlere Ek Puan Var ?
Bilgisayar olimpiyatında ulusal ve uluslar arasında elde edilen bir
başarıdan ötürü ÖSYM kurumu bir defaya mahsus olmak üzere üniversite
giriş sınavında aşağıdaki bölümler tercih edildiği takdirde ek puan
vermektedir:
Bilgisayar Mühendisliği
Bilişim Sistemleri Mühendisliği
Elektrik Mühendisliği
Elektronik Mühendisliği
Elektrik - Elektronik Mühendisliği
Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği
İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri
Kontrol Mühendisliği
Mekatronik Mühendisliği
Sistem Mühendisliği
Telekomünikasyon Mühendisliği
Yazılım Mühendisliği
Enformatik Mühendisliği
Bilgisayar ve Matematik Bilimleri
Öğrencilerimiz Hangi Olimpiyatlara Katılabilir?
UBO (TÜBİTAK Ulusal Bilgisayar Olimpiyatları)
BOI (Balkanic Olympiads in Informatics) yani Balkan Bilgisayar Olimpiyatları.
IOI (International Olympiads in Informatics -
Uluslararası Bilgisayar Olimpiyatları) 1989 yılından itibaren, merkezi
Hollanda'da bulunan uluslararası bir komite tarafından düzenlenmeye
başlanmıştır. Türkiye 1993 yılından itibaren her yıl düzenli olarak bu
olimpiyatlara katılmaktadır.
TÜBİTAK Ulusal Bilgisayar Proje Olimpiyatları.
Özel eğitim kurumların açtığı bilgisayar proje yarışmaları ve olimpiyat sınavlarına
İstanbul Bilim Olimpiyatları
8. Bilgisayar Olimpiyatı Hangi Bilim Dallarının Temellerini Oluşturur ?
Artificial Intelligence (Yapay Zeka)
Sezgisel Programlama (Heuristic Programming)
Robot teknolojisi (Ör: ASIMO)
Fuzzy Logic (Bulanık Mantık)
Genetik Algoritmalar
Bilgi Teknolojileri (IT)
Game Theory (Oyun Teorisi)
Machine learning (yapılan hataların makine tarafından tekrar etmemesi)
Özetle
Matematik, zeka ve çok işlem gerektiren sorularının bilgisayar
yardımıyla çözülmesidir. Başka bir açıklamayla, güncel hayatımızda
karşılaştığımız zorlukları, problemleri, mühendislik işlemlerinin
cevabını bilgisayara buldurma işidir.
Olimpiyatlara nasıl çalışırız?
Öncelikle ÖSS matematiğinin çok iyi öğreniriz.
Kalın kalın kitaplar bitirmek zorunda kalmayız.
Deney yapmayız.
Bilgisayar başında çokça örnek soru çözeriz.
Vaktimizin çoğu pratik çözüm tekniği geliştirmek için düşünerek ve düşüncelerimizi bilgisayara aktarmakla geçer.
Bir sorunun çözüm yöntemini bulmak için bazen saatlerce müsvette kâğıtlar üzerinde düşünürüz.
Bir olimpiyat sorusunu çözmek bazen 2 saatimizi, bazen 2 günümüzü alır.
Bilgisayar Olimpiyatının Genel Müfredatı
Temel matematik konuları
ÖSS Matematiği
Mantık
Taban aritmetiği
Bağıntılar
Fonksiyonlar
Polinomlar
Permitasyon, Kombinasyon, Binom, Olasılık
Tümevarım
Logaritma
Matrisler
İleri Matematik
Analitik geometri
Sayılar teorileri
Kombinatorik
Graph Teorileri
Computational Geometry
Bilgisayar Programlama Dili
İleri düzeyde C programlama dili
C++ 'ta STL
Veri Yapıları :
Linked List
Stack - Queue
Sorting (Bubble, Selection, Insertion, Shell, Quick, Merge, Coounting, Radix)
Searching
Tree
Binary Search Tree
Hash Table
Heap/Heap Sort
Algoritmalar
Arama teknikleri (Search Techniques),
Sıralama teknikleri (Sorting Techincques),
Recursif algoritmalar,
Dinamik programlama,
Graph Algoritmaları
Graf Veri Yapıları(List, Matrix)
Depth First Search (DFS)
Breath First Search (BFS)
Connectivity
Articulation Points
bly Connected Components
Topologic Sort
Single Target Shortest Path Algorithms (SP)
Minimum Spannig Tree (MST)
All Shortest Path (ASP)
Bipartite Graphs/Maximum Matching
Network Flow
Advanced Searching
Exhaustive Search/Pruning
Branch and Bound
A* Search
Genetic Algorithims
Geometry/Computational Geometry
İleri Veri Yapıları
+Heap with Update Operations
Data Structures for Disjoint Sets
Red Black Trees
2-3 Trees
AVL Trees
Treaps
B-Trees
Binomial Heaps
Fibonacci Heaps
Index and Interval Trees
Number Theoretic Algorithms
Gaussian Elimination
Selected Topics:
Parsing
Backtracking
Game Theory(Minimax Theorem - Alpha-Beta Pruning)
KMP Search
Automata Theory
Mincut
Convex Hull
İngilizce
Öğrencilerimiz, başka ülkelerin olimpiyat sorularını
çözebilmeleri için yeteri düzeyde İngilizce bilmelidirler. Bu sayede sık
sık İngilizce pratiği yapma fırsatı bulurlar.
Bilgisayar olimpiyatlarındaki soruların gerektirdiği bilgi düzeyi,
programlama ve algoritma dalında bir bilgisayar mühendisinin sahip
olduğu bilgiye eşit veya daha üzerinde olduğunu söylemek mümkündür.
Yukarıda bahsettiğimiz konular üniversitelerde anlatılan konularla bire
bir örtüşmektedir. Bu dersler aşağıdaki şu bölümlerde anlatılmaktadır:
Bilgisayar mühendisliği 2., 3. ve 4. sınıf konuları
Bilgisayar programlama (C ve C++) Data Structures
Algorithyms
Fen Fakültesi Matematik bölümü Master dersleri :
Kombinatorik
Sayı teorileri
Graph
Bilgisayar müh. Doktora dersleri :
Computational Geometry
Bilgisayar Olimpiyatı Kütüphanesine Genel Bir Bakış:
ÖSS Matematik Soru Bankaları
Dr.ECCO'nun serüvenleri
Akıl Oyunları 1-2 - Tübitak yayınları
Bunu Ancak Dr.ECCO Çözer
Süper Zeka Spor
İleri Zeka Spor
Düşünme Kulesi
Programming in C
Algorithms in C
Mastering algorithms with C
Programlama dilleri: C ile programlama
Discrete Mathematics and its applications
Data structures & program desing in C
Data structures,algorithms & software principles in C
Programming in ANSI C
Algoritma geliştirme ve programlamaya giriş
Program solving and Pascal programing language
C++
Computational Geomtry
Computational Math
Artificial Intelligence
Ulusal Bilgisayar Olimpiyatları:
Orijinal adı Olympiads in Informatics yani Enformatik Olimpiyatıdır.
Diğer bir deyişle enformasyon ya da bilişim olimpiyatıdır. Bilgisayar
olimpiyatı lise ve dengi okul öğrencilerinin bilgisayar bilimine olan
ilgilerini artırmak, matematiksel bilgi gerektiren soruları bilgisayar
ile çözmek, güncel bir takım sorunların çözümünde bilgisayar biliminden
faydalanmak amacıyla her yıl TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknik
Araştırma Kurumu) tarafından düzenlenen bir olimpiyat dalıdır. İlk
olarak dünyada 1989 yılında; ülkemizde ise 1993 yılında düzenlenmiştir.
Bilgisayar Olimpiyatı etkinlikleri dünyada ve Türkiye'de olduğu gibi
okulumuzda da oldukça yenidir.
I. Aşama sınavı
Bu sınava yaklaşık 1000 öğrenci katılır. Bu öğrenciler, Türkiye'nin
20 ilinde gerçekleştirilen 2 saatlik sınava girerler. Sınav 50 sorudan
oluşur. Nisan ayının son haftasında yapılır. Bu sınavda beklenen başarı
düzeyindeki yaklaşık 35 öğrenci ikinci aşama sınavına çağrılır. Birinci
aşamanın amacı tecrübesi olsun olmasın bilgisayar bilimleri alanında
kabiliyetli öğrenciler seçmektir. Dolayısı ile sorular bilgisayar
bilgisinden çok bilgisayar bilimlerine olan kabiliyeti ölçmeye
yöneliktir. İlk aşama son yıllarda test şeklinde gerçekleştirilmektedir.
Fakat imtihanın içeriği her yıl bir miktar değişmektedir.
Yaz Kampı
I. Aşama sınavında başarılı olan öğrenciler den 20 tanesi, Ulusal
Bilgisayar Olimpiyatı'nın ikinci aşaması gerçekleşmeden önce ODTÜ'de
düzenlenen Yaz Kampı'na çağrılır. Bu kamp, Ağustos sonu ve Eylül başında
iki hafta süreli olarak yapılır. Kampta, öğrencilere ileri düzeyde C
dili programlama bilgisi, temel veri yapıları bilgisi ve temel
algoritmik kavramlar öğretilir. Her öğrenciye bir bilgisayarda çalışma
olanağı sunulan bu kampta günde en az 6 saat kuramsal ders, 4 saat
gözetimli uygulama dersleri verilir. Kamp boyunca gelişmeleri çok
yakından izlenen öğrencilere kitap ve yazılı materyal de dağıtılır.
II. Aşama sınavı
Her sene Aralık ayının ilk haftasında ODTÜ'de yapılır.
Öğrencilerden, bir bilgisayarda, programlamaya ilişkin 3 problemin
çözümünü 5 saat içinde C/C++ programlama dili ile geliştirmeleri
beklenir. Sınav sonucunda yaklaşık 2 kişi Altın, 4 kişi Gümüş ve 6 kişi
de Bronz madalya kazanır. Bu sınavda başarılı olan bazı öğrenciler
TÜBİTAK tarafından Şubat ayında iki haftalığına kampa çağırılır. Ulusal
Olimpiyat sınavı ile Yaz Kampı'nda yapılan çalışmalardaki başarıları
gözden geçirilir ve Kış Kampı'na katılacak yaklaşık 10 kişi belirlenir.
Bu öğrenciler Üçüncü aşama sınavına girmeye hak kazanmıştır. Bu kamp
uluslar arası sınav için Türkiye'yi temsil edecek 4 kişilik takımın
seçme sınavı için bir hazırlık kampı niteliğindedir.
İkinci aşama ise ileri seviyede programlama ve bilgisayar bilimleri
bilgisi gerektirmektedir. Bilgisayar olimpiyatında kullanılan
dokümanların neredeyse tamamına yakını İngilizce kaynaklıdır. Bu alanda
Türkçe kaynak bulmak oldukça zordur.
III.Aşama sınavı
III.Aşama Sınavı IOI (International Olimpiad in Informatic ve BOI
(Balkanic Olympiads in Informatics) : Türkiye'yi uluslar arası arenada
temsil edecek olimpiyatçılar II. Aşamada başarılı olan öğrenciler
arasından 4 kişilik ekip seçilir. Ocak-şubat aylarında iki hafta yapılan
bu kampta öğrencilere, ileri matematik, ileri veri yapıları,
algoritmalar, kombinatorik ve bilgisayar oyun teorisi öğretilir. Yaz
Kampı'na benzer biçimde gerçekleşen bu kampın sonunda, eğitime katılan
öğretim elemanlarının tümü tarafından yapılan bir değerlendirme
sonucunda, en yüksek puanı alan ilk 4 öğrenci asıl, izleyen 2 öğrenci de
yedek olmak üzere Uluslararası Olimpiyatlar'da Türkiye'yi temsil edecek
takım oluşturulur. Her sene Ağustos ayında dünyanın değişik ülkelerinde
yapılan sınava 80 kadar ülke 4'er öğrenci ile katılmaktadır. Bu sınavda
iki gün süre ile 4'er soru sorulur ve başarılı olanlar madalya ve
mansiyon dereceleri ile ödüllendirilirler.
Uluslararası Bilgisayar Olimpiyatı
IOI (Olympiads in Informatics) yani Uluslar arası Bilgisayar
Olimpiyatı, ilk olarak 1989 yılında Bulgaristan'da 20 ülkenin
katılımıyla gerçekleştirildi. Her yıl farklı bir ülkede yapılan bu
yarışmaya ülkeler 4'er öğrenciyle katılmaktadır. Türkiye 1993 yılından
beri bu yarışmalara yer almaktadır.
Sınav, bilgisayar başında uygulamalı olarak gerçekleşmektedir. Bu
yarışmada öğrencilerin iki günde 4'er soruyu 6'şar saatte çözmeleri
beklenmektedir. Başarılı olan öğrencilerden ilk %10'u Altın madalya,
sonraki %20'si Gümüş madalya, daha sonraki %30'u Bronz madalya ile
ödüllendirilmektedir.
Uluslar arası Bilgisayar Olimpiyatı ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için;
http://olympiads.win.tue.nl/ioi/